Beyaz Peynir, Hangi Aşamalardan Geçer?
Beyaz peynir koyun, inek veya keçi sütünden yapılan, salamurada bekletilerek hazırlanan beyaz renkli bir peynirdir.
Beyaz peynir Türkiye ve komşu ülkelerinde en çok tercih edilen peynir türüdür. Özellikle kahvaltı sofralarının vazgeçilmez bir unsuru olan beyaz peynir, ayrıca börek, pide, makarna ve diğer hamur işlerine lezzet vermek için de sıkça kullanılır.
BEYAZ PEYNİR YAPIMI
Peynir, sütün maya ile pıhtılaştırılıp, pıhtının çeşitli şekillerde işlenmesi, süzülmesi, preslenmesi ve belirli koşullarda olgunlaştırılmasıyla elde edilen bir süt ürünüdür.
Peynir üretimi ve tüketimi oldukça yaygın olup, pek çok çeşidi bulunmaktadır. Ayrıca aynı çeşit peynirlerde dahi farklılıklar olabilmektedir.
Bu farklılığa neden olan faktörler ise:
- İmalat yöntemi
- Sütün çeşidi ve niteliğidir.
Peynir yapımında aşamalar çeşidine göre değişir. Peynir Aşağıdaki Evrelerden geçer.
1. Çiğ süt alımı:
- Sütte bulunan antibiyotik ve koruyucu maddeler sütün pıhtılaşmasını önlerler
- Sütün mastitisli olması. ve bakteri içeriği yüksek olması peynir yapımının değişik aşamalarında kusurlara neden olur.
- Önceden ısıtılmış sütler yavaş ve zayıf pıhtı oluşturacağı için peynirde kaliteyi etkiler.
Bunların yanında peynire işlenecek sütün bileşim yönünden zengin olması, kuru madde miktarının yüksek olması kalite yönünden olduğu kadar, randıman bakımından da önemlidir.
2. Standardizasyon:
Peynire işlenecek süt uygun yağ oranına indirilir. Sütün yağ oranının yüksek oluşu, peynir randımanı ve kalitesini aynı oranda artırmaz. Çünkü kazan sütünde yağ oranı arttıkça peynir altı suyu ile kayıplar artmaktadır. Bu nedenle peynir sütünde yağ oranı standardizasyon işlemi ile belli bir düzeyde tutulmalıdır.
3. Pastörizasyon:
- Hijyenik amaç: Zararlı mikroorganizmaların ortadan kaldırılması
- Teknik amaç: Diğer mikroorganizmaların sayısının azaltılması
Sütün pastörize edilmesiyle brusella ve tüberküloz gibi hastalık etmenleri yok edilmektedir. Pastörizasyon ile ayrıca arzu edilmeyen tad ve gaz oluşturan mikroorganizmalarda imha edilerek peynir kalitesine olumlu etki sağlanır.Ancak ısı arttıkça sütün maya ile pıhtılaşma yeteneği azalmaktadır. Böylece elde edilen pıhtı daha az sıkı olmakta ve peynir suyunun ayrılması zorlaşmaktadır. 75°C nin üzerindeki sıcaklıklarda bu sakıncaları gidermek için mayalama ısısındaki 10 kg. süte 20 gr. CaCl2 katılabilir.
4. Soğutma:
5. Mayalama
6. Sütün pıhtılaşması:
7. Pıhtının işlenmesi:
8. Presleme:
9. Tuzlama:
- İstenmeyen mikroorganizmalara karşı koruyucu bir rol oynamaktadır. Su oranı yüksek olan peynirlerde daha çok gerek duyulmaktadır. Peynirlerin yüzeyinde görülen bozulmalara karşı da çok yarar sağlamaktadır. Tuz aynı zamanda gaz çıkaran ve kokuşma yapan bakterilerin gelişmesini de engeller.
- Tuzun higroskopik niteliğinden ötürü serumun akması ve tam bir süzülme sağlanır. Tuz, özellikle dışı tuzla ovulan peynirlerde kabuk oluşumuna neden olur.
- Peynirin tadı üzerinde olumlu etkisi bulunur.
- Tuzun aşırılığı olgunlaşmayı yavaşlatmakta, pıhtı sert bir yapı kazanmaktadır.
- Taze peynirlerin proteinlerinin suda erimesini az bir oranda arttırmaktadır.
Tuzlama biçimi peynirlerin niteliği ve görünümü üzerine de etkili olmaktadır. Salamuradan çıkarılan peynir kalıpları açıkta veya teneke içinde imalat yöntemine ve mevsimine göre 12 saat-4 gün arasında dinlendirilir.
10. Ambalajlama:
Beyaz peynir genellikle teneke kutular ile ambalajlanır.
11. Depolama:
Büyük isletmelerde süt, şu işlemlerden geçerek peynire dönüşür:
-
Çiğ süt
-
Sütün muayenesi ve kabulü
-
Sütün temizlenmesi ( Kaba filtrasyon ve çöplerden arındırma )
-
Pastörizasyon ( ısıtma ve soğutma )
-
Standardizasyon
-
Mayalama sıcaklığında soğutma
-
Mayalama
-
Pıhtılaşma
-
Pıhtı kırma
-
Pıhtının süzülmesi
-
Teleme
-
Baskıya alma
-
Tuzlama
-
Tuz katılması ( örneğin, Beyaz Peynirde salamura )
-
Olgunlaştırma
-
Paketleme-depolama
-
Satış